STEFAN ZWEIG - MARY STUART

Stefan Zweig'i çok severim (bu okuduğum 12. kitabı), biyografilerini ise daha çok severim (bu okuduğum 8. biyografisi)... ayrıca bu kitap her yönüyle mükemmel, okuduklarım arasında üst sıralara yükseldi...

Bu eser İskoç Kraliçesi Mary Stuart'ın (1542-1587) hayatını anlatıyor; ''Altı günlükken İskoçya Kraliçesi, altı yaşındayken Avrupa'nın en güçlü prenslerinden birisinin nişanlısı ve onyedi yaşındayken Fransa Kraliçesi olan bu kızın yükselişi, tıpkı bir roketin yükselirken çizdiği çizgi gibi hızla gerçekleşti, öyle ki o daha iç dünyasını tanıyamadan, dış dünyasındaki gücü en yüksek basamağına ulaşmış oldu. (syf:53)'' ancak kocası II. François hastalıklı bir bünyeye sahip olduğundan genç yaşında ölür ''Rüya, sadece bir yıl içinde sona ermişti ve Mary Stuart artık Fransa Kraliçesi değildi; şimdi doğduğu andan öldüğü ana kadar sahip olduğu tek bir ünvanı vardı: İskoçya Kraliçesi. (syf:57)'' onsekiz yaşında ülkesine dönen Mary Stuart'ın çarpıcı yaşam öyküsünü okumaya devam ederiz...

''Ama Mary Stuart'ın yaşamındaki sır perdesi, çelişkili olduğu kadar farklı yorumlarla da anlatıldı: Belki de yaşamı böylesine farklı bir biçimde yorumlanan bir kadın daha yoktur; bazen bir katil, bazen bir şehit, bazen budala bir entrikacı, bazen de bir azizedir. Ancak tuhaftır ki, onun kişiliğinin betimlenmesindeki bu farklılıklar, bize ulaşan malzeme eksikliğinden değil, tam tersine insanın kafasını karıştıracak kadar çok oluşundan kaynaklanır.(........) Protestan yazarlar genellikle suçu Mary Stuart'ın üstüne atarken, Katolikler daha çok Elizabeth'i suçlarlar. İngiliz yazarlar onu her zaman bir katil olarak sunarken, İskoç yazarlar alçakça bir iftiranın masum bir kurbanı olarak gösterirler. (syf:11-13)'' hal böyleyken Zweig tarafsız bir yazar olarak objektif bir biçimde bu biyografiyi yazmaya çalıştığını belirtiyor...

16. yüzyılda Avrupa'da yaşanan çekişmeleri, Mary Stuart ve en büyük rakibi İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth (VIII. Henry'nin Anne Boleyn'den olan kızı) arasındaki mücadeleyi, çevrilen dolapları, dalavereleri okurken sanki o kadar yüzyıl geçmemiş gibi hissettim... şimdi de aynı oyunları bizim gibi az gelişmiş ülkeler üzerinde oynuyorlar...

Zweig; hem Kraliçenin hayatını, kişiliğini, kararlarını, hem de yaşadığı dönemin siyasal ortamını ve aktörlerini çok detaylı anlatıyor... aynı zamanda da sanki kurgu bir romanmışcasına sürükleyici ve heyecanlı bir metne sahip muhteşem bir kitap, kaçırmayın mutlaka okuyun...

Not: Çeviride birkaç kere geçen ''kendi öz karısı'' ''kendi öz kocası'' ifadesini garipsediğimi söylemeliyim. Almancada buna tekabül eden bir kelime/deyim olabilir ama dilimizde ''öz'' kelimesini aynı ana babadan doğan anlamında kullanıyoruz dolayısıyla eşler için uygun olmuyor. Bu konuda benim atladığım/bilmediğim bir açıklama varsa öğrenmek isterdim...

Yazar: Stefan Zweig

Çevirmen: Kasım Eğit – Yadigar Eğit

Sayfa Sayısı: 520

Basım Yılı: 2016

Yayınevi: Can

Stefan Zweig ünlü İskoç kraliçesi Mary Stuart'tan bahsederken, "Dünya tarihinde belki de başka hiçbir kadın edebiyata bu kadar çok konu olmamış, dramlarda, romanlarda, biyografilerde ve tartışmalarda böylesine çok işlenmemiştir," der. 

Kraliçenin entrikalar, ittifaklar ve politik hesaplarla geçen, ihanetlerle yolundan saptırılan kısa yaşamını Stefan Zweig ilk kez 1935'te anlattı. O günden bu yana Mary Stuart, yazarın en gözde biyografilerinden biri. Toplumsal rollerin ardındaki insana, olayların ardındaki duygulara yoğunlaşan ZweIg'ın Mary Stuart'ı, düşmeyen temposuyla gerilim romanlarını aratmayacak türden…