AMIN MAALOUF - Işık Bahçeleri

Amin Maalouf'dan bugüne kadar 8 kitap okudum ve artık burada kalırım diye düşünürken YKY'de Işık Bahçeleri'ni görüp, neden bilmiyorum hemen aldım... iyi ki de öyle yapmışım romanı çok beğendim... 3. yüzyılda Pers İmparatorluğu içinde ortaya çıkan Maniheizm dininin kurucusu Mani'yi (216-274) anlatıyor...

Mani dininin dünyayı görüşünde tanrısal aydınlık ile karanlık iki rakip olarak karşı karşıya durur. Bu ikisinin birbirleri ile mücadelesinde aydınlığın bir kısmı karanlığın içinde (dünyanın içinde) tutsak kalmıştır. İnanca göre dünyanın sonunda ışık ile karanlık ebediyen ayrılacaklardır. O güne dek bilinen tüm dinsel sistemlerin gerçek sentezi olduğu ileri sürülmüştür. Manicilik aslında Zerdüşt düalizmi, Babilonya folkloru, Budist ahlâk ilkeleri ve Hristiyan unsurların bir karışımından oluşmaktadır. Bu bileşimde önde gelen anlayış iki ezelî ilkenin, iyi ve kötünün, çatışmasıdır. Bu bakımdan din tarihi araştırmaları, Maniciliği bir tür dinsel düalizm (ikicilik) olarak sınıflandırmışlardır. Bu din hem Doğu'ya, hem de Batı'ya doğru olağanüstü bir hızla yayılmış; Kuzey Afrika, İspanya, Fransa, Kuzey İtalya ve Balkanlar'da bin yıl süre ile dağınık ve süreksiz biçimde varlığını devam ettirmiştir. Oysa, asıl gelişimini doğduğu topraklar olan Mezopotamya, Babilonya ile İran'da gerçekleştirmiş ve Doğu'da etkisini X. yüzyıldan sonralara kadar sürdürdüğü Türkistan, Kuzey Hindistan, Batı Çin ve Tibet'e kadar yayılmayı başarmıştır. (Vikipedi)

''Birer sanat eseri olan kitaplarından, coşkusundan, hoşgörülü dininden, tutkulu arayışından, insanlar, doğa ve ilahi varlıklar arasındaki ahenk çağrısından geriye hiçbir şey kalmadı. Güzelliği vaaz eden dininden, incelikli gölge-ışık dininden sadece ağzımızdan hakaret gibi dökülen ''Manici'', ''Manicilik'' sözleri kaldı. Çünkü Roma'daki, İran'daki bütün engizisyoncular el birliğiyle Mani'yi bozdular, söndürdüler. Belleğimizden bile kovulacak kadar tehlikeli olan tarafı neydi? ''Babil ülkesinden, çığlığım bütün dünyada duyulsun diye geldim'', diyordu. Bin yıl boyunca duyuldu çığlığı. (............) Sonra odun yığınları girdi devreye, ve yazılarını, resimlerini, en mükemmel müritlerini, adına tükürmeyi reddeden dikbaşlı kadınları aynı karanlık ateşlerde yaktı. Bu kitap Mani'ye adanmıştır. (yazarın sonsözü syf:237-238)''

Hakikaten bugüne ışık tutan çok güzel bir kitaptı, okuyun derim...

Yazar: Amin Maalouf

Çevirmen: Saadet Özen

Özgün Adı: Les Jardins de Lumière

Sayfa Sayısı: 244

Basım Yılı: 2019 (22. Basım) 1997 (İlk Basım, Telos Yay.)

Yayınevi: YKY

Çağdaşımız Mani... Hoşgörü peygamberi Mani...

Amin Maalouf diğer romanlarında olduğu gibi yine bir karakterin yaşamı üzerinden dünyaya açılarak yapıtını kuruyor. Mani'nin inancı ve öyküsü Hıristiyanlık çağının şafağında, İsa'nın ölümünden iki yüz yıl sonra başlar. Bizim çağımızın da kahramanı olabilecek Mani, yaşam öyküsüyle, son nefesine kadar savunduğu inancının oluşturduğu kişisel tarihiyle, o dönemden yani II. yüzyıldan beri hala varolan politik sorunlara da işaret etmiş oluyor.

Mani'den bugüne, 'sanat ve coşku kaynağı olan kitaplarından, bağışlayıcı dininden, coşkulu arayışlarından, insan, doğa ve tanrısallık arasında uyum isteyen çağrısından geriye' çok az şey kalmış olsa da; bağnazlık ve iktidar hırsı yapıtını yok etmeye çalışsa da Amin Maalouf onun Aydınlıklar'a açılan inancını ele alıyor ve Mani'nin öyküsüyle bugüne 'ışık' tutuyor.