KEMAL TAHİR- Esir Şehrin İnsanları

Kemal Tahir’den yalnızca ‘’Devlet Ana’’yı okumuş ve çok sevmiştim... şimdi de Esir Şehrin İnsanları ile devam ediyorum... gerçi Kurtuluş Savaşı günlerini anlatan romanları okurken artık çok üzülüyorum... bu cumhuriyet ne fedakarlıklarla kuruldu ama kıymetini bilemedik, daha yüz sene dolmadan mahvettik ve bugünlerde iklim tıpkı işgal günleri İstanbul’una benziyor...

‘’Kamil Bey, bu eski kağıtları karıştırdıkça bir garip kedere kapıldı. Eski adamlar, bütün davranışlarını dine uydurmaya uğraşmışlardı. Yürüyen ve değişen hayatı donmuş kalıplara uydurmaya çalışmaktan daha zavallı bir iş olur mu? Zamanın hakim sosyal fikri (din) olduğu, herkes servetini, canını, şerefini ona bağladığı halde, onu kurtarıp yaşatalım derken nasıl da kolayca berbat etmişlerdi. İşte her vesika, her ferman, her kadı mahkemesi hükmü, dini, başka başka kazançlara alet edebilmek için, akıl almaz şeriat hileleriyle dolu...’’(syf:114)

Kitaba dönersek; I. Dünya Savaşı bitmiş, mütareke imzalanmış, ülke işgal altında... Anadolu’da Mustafa Kemal ve bir avuç insan mücadele ediyor... İstanbul’da ise işgalcilerle kolkola bir sürü çıkarcı vatanı satmakla meşgul... tam bu sırada çok iyi eğitim almış, birkaç dil bilen, sanatkar ruhlu paşazade Kamil Bey, karısı Nermin ve kızı Ayşe ile yurda dönüyor... babasının tüm servetini kaybetmiş, hiç bilmediği bir fakirlikle karşı karşıya, ailesini geçindirmek için ne yapacağını bilemiyor... diğer yandan karısının halası ve eniştesi İngilizlerle ittifak halinde zenginliklerini artırma peşindeler... Kamil Bey'i de kendi yanlarına çekmeye çalışıyorlar ama işgalcilerle birlikte hareket etme fikri onu çok rahatsız ediyor... tam bu sırada Galatasaray’dan okul arkadaşları Kamil Bey'e Kuvayi Milliye yanlısı bir dergiyi çıkarmak için iş teklif ediyorlar, o andan itibaren kendini çok haklı bir davanın içinde buluyor ve hikaye bu şekilde devam ediyor... benim en çok hoşuma giden hem konunun ağırlıkla kadın üzerinden anlatılması hem de Kamil Beyin acaba hâlâ zengin olsaydım ne yapardım benzeri kendini sorgulamasıydı... yazar meseleyi çok boyutlu ele alıyordu ki muhteşemdi...

Sonuç olarak çok güzel bir eser, tarihimizin önemli bir bölümü hakkında, anlatım ve dil mükemmel, mutlaka okuyun... 

Yazar:  Kemal Tahir

Sayfa Sayısı : 463

Basım Yılı : 2014 (18. Baskı)

Yayınevi : İthaki

"Esir Şehir Üçlemesi" edebiyatımızın güçlü ve klasikleşmiş ismi Kemal Tahir'in başyapıtlarındandır. Her büyük ve klasik yapıt gibi, bir ya da birden çok problematiği mükemmel bir biçimde işleyen bu nehir roman dizisinin ilk kitabı olan "Esir Şehrin İnsanları"nda Kemal Tahir, Mütareke Dönemi Osmanlı aydınının ve İstanbul'unun destansı direnişinin ve mücadelesinin benzersiz bir fotoğrafını çekmektedir.

Kurtuluş Savaşı öncesinin anlatıldığı pek çok roman yazılmıştır kuşkusuz, ama hiçbiri bu denli edebi ve ölümsüz olamamıştır.

"Türkiye'yi, Türkleri sahiden tanımak isteyen yerli yabancı herkes Kemal Tahir'i okumak, anlamak zorundadır."