E.T.A. HOFFMANN - MATMAZEL DE SCUDÉRY

Bu seferki kitap uzun bir öykü; E.T.A. Hoffmann'dan ilk okuduğum Duka İle Karısı'da öyleydi... uzun da olsa öykü, pek tercih ettiğim bir tür değil ama Hoffmann'ınkiler çok iyi, merakla ve keyifle okudum...

Bu öykünün bana kazandırdığı en önemli şey; kurgu karakter sandığım Matmazel de Scudéry'nin Madeleine de Scudéry (1607-1701) 17. yüzyılın en önemli Fransız yazarlarından biri olduğunu öğrenmemdi...

Ayrıca Hoffmann bu öyküsünü Johann Christoph Wagenseil'in (1633-1705) “Hırsızlardan korkan bir âşık, aşka layık değildir.” dizelerinden esinlenerek yazmış... Duka İle Karısı'nda da Carl Wilhelm Kolbe'nin (1757-1835) bir tablosundan hareketle öyküsünü oluşturmuştu, bir eser ortaya çıkarken bu tip noktalar çok hoşuma gidiyor...

Hem bir klasik hem de güzeldi, kısacık zaten okuyun derim...


Yazar: E.T.A. Hoffmann

Çevirmen: Anıl Alacaoğlu

Özgün Adı: Das Fräulein von Scuderi

Sayfa Sayısı: 88

Basım Yılı: 2024

Yayınevi: Can


17. yüzyılın sonlarına doğru güçlü bir zehirle işlenen sayısız cinayetle tüm Paris çalkalanır, Fransa Kralı XIV. Louis’nin sırf bu cinayetleri aydınlatmak için kurduğu özel mahkemenin soruşturmaları devam ederken yeni bir katil ve hırsız çetesi peyda olur, bütün cinayetlerin ve soygunların ortak noktası birbirinden kıymetli mücevherlerdir. Âşıkların, sevgililerine hediye götürmeye korktuğu bu tehlikeli ortamda kral, çok sevdiği yazar ve şair Matmazel de Scudéry’ye konuyla ilgili fikrini sorunca matmazel bir alıntıyla yanıtlar: “Hırsızlardan korkan bir âşık, aşka layık değildir.” Düşünmeden, şaka yollu söylediği bu söz yüzünden kendisini akıl almaz bir karmaşanın ortasında bulan matmazel, bütün gizemi çözmek zorunda kalacaktır.

Matmazel de Scudéry ilk Alman polisiyesi olmasının yanı sıra, sürükleyici olay örgüsü, dönemin Paris’ine, tarihî kişiliklere ve olaylara dair ilgi çekici tasvirleri ve farklı yorumlara imkân tanıyan çok katmanlılığıyla başta Edgar Allan Poe olmak üzere birçok yazara ilham veren Hoffmann’ın en başarılı eserlerinden biri.

E.T.A. Hoffmann

ERNST THEODOR AMADEUS HOFFMANN, 1776’da Königsberg’de (bugünkü Kaliningrad) doğdu. Asıl adı Ernst Theodor Wilhelm Hoffmann’dır. Hukuk öğrenimi gördükten sonra 1800’de devlet memurluğuna atandı ve Prusya’nın işgali altında bulunan Polonya’da çalışmaya başladı. 1806’da Prusya’nın Napoléon güçleri tarafından yenilgiye uğratılmasına kadar bu görevinde kaldı. Hoffmann, 1814’e kadar müzik eleştirmenliği ve tiyatrolarda müzik yönetmenliği yaptı. 1811’de Arlequin adlı bir bale besteledi. Alman romantizminin ilk yazarlarından olan dostu Friedrich de la Motte Fouqué’nin Undine adlı masalını operalaştırması da bu döneme rastlar. Hoffmann, 1814’ten itibaren edebiyata yöneldi. 1814-1815 tarihli Phantasiestücke in Callots Manier adlı öykü kitabı, yazar olarak ün kazanmasını sağladı. 1816’da yeniden devlet hizmetine girerek Berlin Temyiz Mahkemesi’nde yargıçlık yapmaya başladı. Şeytanın İksirleri (1815-1816) ve Kedi Murr’un Hayat Görüşleri (1820-1822) adlı romanları, Gece Tabloları (1816-1818) ve Die Serapionsbrüder (1819-1821) adlı öykü derlemeleri büyük ilgi gördü. Hoffmann’ın peri masallarından doğaüstü felaket öykülerine kadar eşsiz hayal gücünü sergilediği eserleri, Çaykovski’nin bale süiti Fındıkkıran da dahil olmak üzere pek çok opera bestesine esin kaynağı oldu. Eserleriyle Honoré de Balzac, George Sand ve Théophile Gautier gibi isimlerin saygısını kazandı; Victor Hugo, Charles Baudelaire, Guy de Maupassant, Aleksandr Puşkin, Fyodor Dostoyevski ve Edgar Allan Poe’yu etkiledi. E.T.A. Hoffmann, 1822’de Berlin’de öldü.

Yorumlar

  1. deeptone12 Haziran 2025 20:35

    hımm duymadım, okunurmuş pekiii :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gül Akça14 Haziran 2025 09:44

      Açıkçası böyle kısa kitaplara hiç şans vermiyordum ama arada bakmak gerekmiş:))

      Sil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

STEFAN ZWEIG - İNSANLIĞIN YILDIZININ PARLADIĞI ANLAR

Resim
S. Zweig'den ağırlıkla kurgudışı eserler okuyorum bu kitap da onlardan biri, içinde ondört deneme var ve önemli tarihsel olaylardaki tek bir ânı anlatıyor ''Tarihte de, sanatın her türünde ve günlük yaşamda olduğu gibi çok görkemli ve unutulmaz anlara ender rastlanır. (......) Başka zamanlarda kendi halinde, peş peşe ve yan yana gelişen olaylar, her şeyi belirleyen ve her şeye karar veren o bir tek anlık zaman dilimi içine sıkışıverir: Tek bir evet, tek bir hayır, bir anlık erken davranma ya da bir anlık geç harekete geçme, bu ânı, yüzlerce kuşakta geçse, asla geri getiremez ve bu yitirilen an, bireyin ve ulusların yaşamını ve hatta bütün bir insanlığın yazgısını belirler. (syf:11-12 önsöz)'' Denemelerin çoğu yukarıdaki açıklamaya uyuyor ama bazıları bu kitapta neden yer alıyor anlayamadım... Konu edilen tarihi kişiler, olaylar kısa kısa anlatılmış, hani o bölüm ilginizi çok çekmese de kolaylıkla okuyorsunuz... Denemeler şöyle; Vasco Nunez de Balboa'nın Bü...
Devamı

STEFAN ZWEIG - ÜÇ USTA: BALZAC, DICKENS, DOSTOYEVSKİ

Resim
DÜNYA FİKİR MİMARLARI -1   Bir önceki kitapta yaşadığım hayal kırıklığından sonra güvenli bir limana gitmekte fayda vardı, bende Zweig ’e sığındım... üstelik üç büyük ustayla birlikte... daha önce yazarın Balzac biyografisini okumuştum, bu kitabı görünce Balzac kısmı mükerrer olacak ama onu hatırlamış, diğer ustaları da öğrenmiş olurum diye düşünüp aldım... ama tekrar olmadı, çünkü bu kitap bir deneme ve üç ustanın romanlarında yer alan karakterleri inceliyor... Balzac kısmından ayrıca zevk aldım önceki kitabın tamamlayıcısı oldu... Zweig ‘’Her üç deneme de eserlerin bilindiğini varsaymaktadır: Tanıtma değil, yüceltme, yoğunlaşma, özünü verme amacını gütmektedir’’ diyor giriş kısmında ve öyle olsa hakikaten iyi olur ama bilmeseniz bile mükemmel okunuyor... çünkü ustaların karakterleri oluştururken düşündükleri, hissettikleri şeyler, dünya görüşleri, karakterlerin yaratıcılarıyla olan benzeşmeleri, eserlerin ortaya çıktıkları dönem ve ülkeleri her şey tek tek elden geçir...
Devamı

STEPHENIE MEYER - KİMYAGER

Resim
S. Meyer’den ‘’Göçebe’’ kitabını çok severek okumuştum, sonrasında vampir serisi başladı ve benim yazarla olan ilişkim bitti... açıkçası başka bir kitabını okuyacağımı düşünmüyordum ki bu ay ‘’Kimyager’’ yayımlandı, tanıtım ilgimi çekti ve okumaya koyuldum... Alex (birçok farklı takma ismi daha var), tıp fakültesi mezunu, moleküler biyoloji ve monoklonal antikorlar konusunda uzman olan çok zeki, becerikli ama antisosyal bir kadındır. Amerikan hükümetinin gizli bir birimi tarafından işe alınır, hazırladığı kimyasallarla terörist vb. suçlulardan bilgi almaktadır (açık olarak yazarsak işkencecidir). Günün birinde farkında olmadan öğrendiği bir şey, çalıştığı birimin kendisini ve ekibini öldürmek istemesine sebep olur. Tesadüf sonucu bu saldırıdan kurtulur ve 3 yıl boyunca kaçar ama peşindekiler de onu öldürmek için bir kaç teşebbüste daha bulunurlar. En sonunda o birimin başkanından bir e-posta alır ve büyük bir biyolojik tehdit nedeniyle kendisine ihtiyaçları olduğu, eski defte...
Devamı