STEFAN ZWEIG - AMERIGO Tarihsel Bir Yanlışlığın Hikâyesi

Amerika ismi aklıma geldiğinde; hem K. Kolomb'a (1451-1506) haksızlık olduğunu düşünür hem de o da nereyi keşfettiğini anlasaydı ne yapalım diye A. Vespucci'ye (1454-1512) hak verme noktasına gelirdim, sanki herkes haklı durumu gibi... Zweig'in bu biyografisini gördüğümde çok merak ettim gerçek nasılmış acaba diye okudum... Zweig eldeki sınırlı kaynaklara dayanarak, sanki bir macera romanı tadında bir sürü yanlışlık sonucunda Amerika isminin verilişini ve sonrasını anlatıyor, çok sevdim elimden bırakamadan okudum...

''Vespucci, Amerika'nın keşfini tamamlayan kişidir, çünkü her keşif, her buluş sadece onu bulanla değil, daha ziyade bu keşfin etkin güçlerini tanıyanla geçerli sayılır. Kolomb'a yaptıklarının hakkı teslim edilecekse Vespucci'ye de bunu yorumladığı için tarihsel bir önem atfedilmelidir. Vespucci, öncülü Kolomb'un uykusunda gezerken bulduğunu, iyi rüya tabircisi gibi görünür kılmıştır. (syf:34)''

Birbirini takip eden yanlışlıklar sonucu verilse de fonetik olarak herkesin kolayca benimsediği bir isim olması ve diğer kıtaların isimlerine de uyduğu için tarih doğruyu seçmiş görünüyor, konu ilginizi çekiyorsa bu muhteşem Zweig biyografisini de kaçırmayın okuyun derim...

Yazar: Stefan Zweig

Çevirmen: Ogün Duman

Özgün Adı: Amerigo

Sayfa Sayısı: 104

Basım Yılı: 2022 (14. Baskı) 2005 (1. Baskı)

Yayınevi: Can

Hem kurgusal hem de tarihî kişiler üstüne yorumlarıyla tanıdığımız Stefan Zweig’ı derin karakter incelemelerine yönelten, psikolojiye ve Freud öğretisine duyduğu ilgidir. İnsanlığın Yıldızının Parladığı Anlar, Joseph Fouché, Marie Antoinette, Rotterdamlı Erasmus gibi Amerigo da, Zweig’ın nesnellikten çok sezgiye dayanan yaşamöykülerinin en başarılı olanlarından biridir. Stefan Zweig, bu eserinde, bugün Amerika olarak bilinen kıtanın bu adı almasını ardındaki inanılması güç rastlantılarla örülü “yanlışlıklar komedyası”nı anlatır. Dönüp olanları düzeltme şansı tanımayan tarih, Amerika’nın kâşifi olarak Kolomb’u değil, Vespucci’yi seçmiştir ve tarihin kararları, ne denli saçma ve adaletsiz de olsa, katidir. Vespucci’nin Adını insanlığın en muzaffer defterinden silmek mümkün değildir artık; belki de onun dünyamızın keşif tarihi içindeki başarısını en iyi tarif eden çelişki, Kolomb’un Amerika’yı keşfetmiş ama tanıyamamış, Vespucci’nin ise orayı keşfetmediği halde bunun yeni bir kıta olduğunu anlamış olmasıdır. Bu başarısı her daim adıyla beraber anılacaktır.

STEFAN ZWEIG 20 Ekim 1881’de Viyana’da doğdu. 1920-1928 yılları arasında yazdığı Üç Büyük Usta, Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar, Kendileriyle Savaşanlar büyük ses getirdi. Hayatı boyunca her tür resmi ödülü reddeden Zweig 1940 yılında bir konferans için Güney Amerika’ya gitti ve hayatını orada sürdürdü. Zweig, 23 Şubat 1942 yılında ikinci eşi Elisabeth Charlotte ile birlikte, yarattığı birçok roman kahramanı gibi savaşın neden olduğu derin bir umutsuzluk duygusuyla ölümü seçti.