ISABEL ALLENDE - Denizin Altındaki Ada

Isabel Allende'den okuduğum her kitapta, yazara daha bir bağlanıp daha çok seviyorum... ve yine bitmesin diye azar azar okumak istedim ama olmadı, elimden bırakamadım...

Roman 1770 yılında Saint-Domingue'da başlıyor, 1810 yılında New Orleans'da bitiyor... Haiti Devrimi(*) ve siyahi komutanlardan en başarılısı olan Toussaint L'Ouverture'ün de arka planda yer aldığı gerçek kişi/olayların üzerine kurguladığı mükemmel hikayesiyle hem o dönemi, hem de köle hareketlerini bize anlatıyor...

Toulouse Valmorain, Fransa'dan Saint-Domingue'ya 1770 yılında 20 yaşındayken gelir, bir şekerkamışı plantasyonun sahibi olan babası gelişinden kısa süre sonra ölür ve hem plantasyon, hem bir sürü köle, hem de babasının borçları kendisine kalır... bir kaç yıl içinde plantasyonu hale yola sokar, babasının borçlarını öder ve işini daha da geliştirmek için uğraşır... kendini kölelerine karşı hakkaniyet sahibi bir efendi olarak görmektedir, çünkü diğer çiftlik sahipleri kötünün de kötüsüdür... aradan 8 yıl geçtikten sonra iş için gittiği Küba'da İspanyol bir genç kız (Eugenia) ile karşılaşır ve evlenir, karısına hizmet etmesi için 9 yaşında köle bir kız (Zarité) satın alır ve hikayemiz başlar... herkesin kısaca Tété dediği Zarité, diğer kölelerle kıyaslandığında çok rahat bir hayat yaşasa da günlerin ne getireceğini, başına neler gelebileceğini bilememektedir ve aklı fikri özgürlüktedir... yıllar geçtikçe hanımı Eugenia, hem peş peşe yaptığı düşükler, hem plantasyonun havası, hem de kalıtımsal bir sinir hastalığı yüzünden delirme noktasına gelir... ona çok acıyan ve kendisinden de kötü durumda olduğunu düşünen Tété, hanımına bakar, ona can yoldaşı olur ama bir yandan da büyüdüğü için efendisi de onu fark eder (tecavüz eder) ve ondan bir oğlu olur... çocuğu görmesine bile izin verilmeden Valmorain çocuğu elinden alır ve ne yaptığını Tété'ye söylemez... bir süre sonra nihayet hanımı da bir erkek çocuk doğurur ama tamamıyla aklını yitirir ve bu çocuğa bakmak da Tété'ye kalır (kendi çocuğunun yerine koyduğu için severek yapar)... bir yandan da hasta Eugenia ile ilgilenmekte, mecburen Valmorain'in isteklerine de cevap vermektedir (ondan bir de kızı olur, bu kez çocuğunu yanında tutmasına izin verilir)... tam bu sırada da köleler isyan etmeye başlamış, devrimin ayak sesleri duyulmaya başlamıştır, özgür olacağı inancını hiç kaybetmeyen Zarité'nin çetrefilli hikayesi devam eder...

Mükemmel, büyülü, inanılmaz güzel bir romandı keşke biraz daha uzun olsaydı, daha çok okusaydım diye düşündüm... kaçırmayın okuyun mutlaka...

(*) Haiti Devrimi (1791–1804) Batı yarıküredeki en başarılı Afrikalı köle ayaklanmasıdır. Devrim sonucunda Haiti siyahlar tarafından yönetilen tarihteki ilk cumhuriyet olmuştur. Devrim sırasında Haiti’nin adı Saint-Domingue idi ve bir Fransız kolonisiydi. Devrim sürecinde Afrika kökenli halk kendisini Fransız egemenliğinden ve köleliğin boyunduruğundan kurtarmıştır. Kölelik dönemi sırasında yüzlerce köle isyanı olmuş olmasına rağmen bulunduğu ülkeyi tamamen özgürleştiren tek başarılı isyan Haiti Devrimidir (Vikipedi). 

Yazar: Isabel Allende

Çevirmen: İnci Kut

Özgün Adı: La isla bajo el mar

Sayfa Sayısı: 592

Basım Yılı: 2010

Yayınevi: Can

Denizin Altındaki Ada, ünlü Şilili yazar Isabel Allende'nin ustalıkla kaleme aldığı ve gerçek olayların üstüne kurguladığı bir roman. 18. yüzyılın sonunda Saint-Domingue'de köle bir kadın olarak Zarité kendini şanslı sayabilirdi: Dokuz yaşındayken zengin bir toprak ağasına satılmıştı, ama hep evde çalışan bir hizmetkâr olarak ne şekerkamışı tarlalarındaki yorucu hayatı biliyordu, ne de şeker öğütme makinelerinin başındaki boğucu ve zahmetli çalışmayı. Doğasında bulunan iyi kalplilik, ruh gücü ve dürüstlük sayesinde, kölelerin bu zor koşullar altında hayatta kalabilmelerine yardımcı olan sırlarına ve manevi dünyalarına nüfuz edebilmiş, efendileri olan beyaz adamların kötülüklerine yakından tanık olmuştu. Ancak bu acımasız dünyanın kahramanları onun dünyasını kasıp kavuracak ve onu uzaklara savuracaktı.

Efendisi tarafından New Orleans'a götürülen Zarité, sonunda en büyük emeli olan özgürlüğe kavuşacağı yepyeni bir hayata başlıyordu. Acının ve sevginin, boyun eğmenin ve bağımsızlığın, kendi arzularının ve hayatı boyunca kendisine zorla kabul ettirilmiş olan isteklerin ötesinden dönüp de serinkanlılıkla geriye baktığında Zarité, talihin kendisine güldüğü sonucuna varacaktı.

ISABEL ALLENDE, 1942 yılında Peru’nun başkenti Lima’da doğdu. Ancak birkaç yıl sonra ailesi Şili’ye göç etti. Isabel Allende, amcası Salvador Allende’nin 1973’te öldürülmesinden sonra ailesiyle birlikte Venezuela’ya sığınmak zorunda kaldı. 17 yaşında gazeteciliğe başlayan Allende, bir süre sonra San Francisco’ya yerleşti. 1982’de yayımlanan ilk romanı Ruhlar Evi’ni, 1984’te Aşktan ve Gölgeden, 1985’te Eva Luna adlı romanları, 1989’da Eva Luna Anlatıyor adlı öykü kitabı izledi. Sonsuz Düzen adlı romanı 1991’de, Paula 1994’te, Kaderin Kızı 1999’da, Sararmış Bir Fotoğraf  2000’de, Yüreğimdeki Ülkem 2003’te yayımlandı. Allende 2002-2004 yılları arasında Canavarlar Kenti, Altın Ejder Krallığı ve Pigmeler Ormanı adlı romanlardan oluşan gençlik üçlemesini kaleme aldı. Allende, gerçekçi bir anlatım ve siyasal bir yaklaşım ile büyülü gerçekçiliğin gerçeküstücü geleneğini ustaca kaynaştırdı.